2016-02-17

ESTOLDA JOLASAK






ESTOLDA JOLASAK
Jon Arretxe
(Erein, 2015)


                Aurreko nobelan bere alaba eta biloba hain ankerki akabatu zituzten nigeriarretako bat “garbitu” izanak arazo latzak ekarriko dizkio Toureri oraingoan. Bilbotik iheska, Madrileko CEIn ikusiko dugu atxilotuta eta, “zorigaitzeko loteria” tokatutakoan, hegazkin batean sartu ondoren, Maliko Bamakora botako dute detektibe burkinafasoarra.
                Eskerrak Osman pisukidearen lagunek –Alouk eta Aishak– hartuko duten Toure etxean eta babesa emango. Baina lasaitasunak ez du luze iraungo: nigeriarrek nondik edo handik izan dute Toureren berri eta jazarpen odoltsua hasiko da. Tourek herioari itzuri egitea lortuko badu, bere ingurukoek jasan behar izango dute sarraskia eta atsekabea.

                Pertsonaia nagusia ezaguna dugu: Toure, zoritxarraren mehatxu etengabean bizi den afrikar ausarta. Bilboko San Frantziskoko lagunak –lehendik ere ezagunak- eta Bamakon ezagutu dituenak, bitxiak, bi zertzeladetan deskribatzen direnak.
                Trama ez dago oso garatuta, motorra hartuta batera eta bestera ikusiko dugu burkinarra etengabeko mugimenduan, bisitan beti. Oso eszena biolentoen lekuko izatea tokatuko zaio oraingoan ere Toureri. Baina zoriona ere etsipenaren tartean dagoela ematen du batzuetan.

                Erritmo bizikoa. Irakurterraza. Aurrekoen ildo berean. Besteak gustatu bazitzaizkizun, hau ere gustukoa izango duzu. Irakurri. Toureren hurrengoaren zain geratzen gara.

Rafa L.



Liburuaren gaztelerazko bertsioa ere eskura duzue.



Maliko Bamako izango da eskenategia oraingoan.

Erein aurkezpena: https://vimeo.com/148341594



2016-02-11

URPEKARIAK

















URPEKARIAK
Fermin Irigoien
(Erein, 2015)


              Jonanen aitari –Joxemiri– ez doazkio gauzak oso ondo Martarekin, emaztearekin, eta elkarri atsedenalditxoa ematea erabaki dute bikotekideek. Lagun batek apartamentua utzi dio Joxemiri eta bertara joan dira aita-semeak egun batzuk lasai pasatzeko asmotan, independentzia lortu berri duen Catalunyako kostaldera, L’Estartit-era . Urperatze-bataioa egingo dute ia iritsi bezain azkar. Eta ontzian beraiekin urperatze saioan egondako Luus eta Dael, ama-alabak, izango dira oporraldiko lagun. Egun zoragarriak izango dira  Jonanentzat, inoiz amestutako bizipenak gozatuko ditu. Baina zorionak ezin iraun betiko.

                Kontaketa arina eta erritmo onekoa da gehienetan. Idazleak beste digresioei (politika, lexikoa…) eutsi egiten die maiz eta haria eten egiten da horrelakoetan. Narratzaile orojakile batek ematen digu askotan pertsonaien pentsamenduen berri, nahiago genuke istorioak berak erakutsiko baligu. Irakurleari ere zuzentzen zaio idazlea, testuaren asmo pedagogikoa aitortuz, naxkante samar gertatzearen beldurrez (ironiaz?). Badauka horrelako kutsu bat.

                Baina, oro har, oso gustura eta erraz irakurtzen den istorioa da. Arina, freskoa, baikorra bere tristean. Irakur ezazue, gustatuko zaizue. Ez egin dudarik!

Rafa L.


Berrian:

Liburuaren aurkezpena:
http://www.erein.eus/noticia/urpekariak-fermin-etxegoien



2016-02-03

KEAREN FIORDOA







KEAREN FIORDOA
IƱaki Petxaroman

(Elkar, 2015)


          Baleazale euskaldun batzuk Islandian pairatutako sarraskiaren laugarren mendeurrena ospatu zen 2015. urtean. Haien omenez, osatuko zuen egileak nobela historiko hau.

XVI. mendea hasi berria da. Balea-olioa ezinbestekoa da eguneroko bizitzan, eta diru-iturri handia da euskal arrantzaleentzat. Martin Villafranca eta gure kostaldeko hainbat arrantzale Iparraldeko itsaso hotzetara joango dira balearen bila. Badira hiru urte euskaldunek tratua egin zutela Ari Magnusson Islandia iparraldeko magistratuarekin, hark balea-harrapaketa baimendu eta ontzietakoek balea bat eta mila dukat emango dizkiote urtero ordainetan.
                Baina Danimarkako erregeak legedia aldatu du eta aurrerantzean atzerritarrei ez zaie zilegi izango Islandiako uretan arrantzan aritzea. Magnussonek  ez dio tratutik jasotzen dituen mozkinei uko egin nahi eta erregearen aginduari jaramonik egin gabe ezikusiarena egiteko asmoa du, sasoia bukatu artean, behintzat.
Iraila da eta arrantzaldia bukatzeko tenorea arrimatzen  ari da, baina ustekabean eguraldia gaiztotu eta ohi baino goizago izoztu du itsasoa. Ontzi donostiarrak izotzetan geratu dira harrapatuta eta euskaldunek negua Islandian geratu behar izango dute. Egoerak Ari Magnussonek hutsa egina izana agerian utz lezake. Erregearen eta gobernadorearen balizko erreakzioaren beldurrez, magistratuak baleazaleak gupidarik gabe jazartzen hasiko da.
                Gauzak gehiago korapilatzeko, "Trinitatea" ontziko kapitaina den Martin Villafranca, lurralde hartako neska gazte batekin, Hura-rekin hasiko da. Kasualitatea, Ari Magnussonen alaba da Hura.  

                Duela laurehun urte gertatutako gertaera latzetan oinarritu da kontakizuna. Amodio istorio bat gehitu zaio tramari, baina ezer gehiago ez. Liburuan zehar pertsonaiak batera eta bestera dabiltza, etengabeko prozesioan, irakurlea zorabiatzeko punturaino eramanez (lagungarria da edizioak gehitu duen planoa; izenak korapilatsuak dira eta horrek ez du asko laguntzen). Akzio handiko eszenak ez dira baliatzen bizitasuna ekartzeko istorioari eta oso era lauan kontatzen dira arrantzaleek jasandako erasoak, balea-harrapaketa eta mugimendu handikoak izan zitezkeen beste pasadizoak. Bestalde, pertsonaiak oso muturreko egoeran ikusiko ditugu, baina ez dugu bere bizipenetan sartzerik lortuko.

                Egia esan, errepikakorra egiten da eta tarteka oso motela, Islandiako neguko paisaia adina. baina historiak merezi du. Egilearen lehenengo nobela da. Irakurri, ea zer iruditzen zaizuen!

            Liburua Alegiako Liburutegi Publikoan maileguan hartuta irakurri nuen.


Rafa L.




Reykjarfjordur "kearen fiordoa"