NOMADA

NOMADA

Aitziber Etxeberria

(Erein, 2016)

    Nikolay Zaitsev direla urte batzuk utzi zuen Hanoi hiriko Sobiet Batasuneko enbaxadan zuen lanpostua; 1972an antzinako enbaxadorea –Vladimir Morozov– amerikarren bonbaketa batean hil ondoren. Nikolay egun Vietnameko Ur-Txontxongiloen konpainiako partaidea da eta pasaportea berritu behar du, bere taldekideekin Europara –Tolosako jaialdira– bidaiatu ahal izateko.

     Oraingo enbaxadoreak –Ivan Kozlov– susmoak ditu Nikolayrekin, traidoretzat dauka eta artelanen lapurretan nahasturik egon daitekeela pentsatzen du. Nikolay enbaxadara deituko dute eta itaunketa larria pasa beharko du.

     Nikolay Zaitsevek bere bizitza-oroitzapenak aletuko dizkio Kozlovi. Eta guk jakingo dugu nola 1937. urtean Nikolas Manterola mutiko oriotarrak, denak utzita, Habana  ontzian sartu eta alde behar izan zuen Euzkadin eragiten ari ziren sarraskitik ihesi. Atsekabeen katea luzea izango da: Leningradoko setioa, babestu eta izena eman zion familiaren galtzea (Josef eta Valentina), bakardadea…

     Historiako pertsonaia eta gertakizunetan oinarrituta bada ere, istorioa berehala galtzen da oso sinesgarriak ez diren bidetatik. Falltan sumatzen dira erreferentzia historikoak (2. Mundu Gerra, Vietnamekoa…), pertsonaia batzuei buruzkoa (Stalin, Ho Chi Minh…) fikzionatutakoa hobeto kokatzeko.

     Nobela erritmo biziz hasten da, eta thriller itxura hartuta dabil aurreneko kapituluetan, baina Nikolayren kontakizun esklusiboak moteldu egiten du narrazioa. Agian Nikolasek plasta-plasta kontatzen diguna “ikusteko” eran eman izan balitzaigu, istorioak hobeto mantenduko zukeen interesa.

     Sorpresaz eta atseginez hasi nintzen liburua irakurtzen, baina kosta egin zait bukatzea. Ea zuei ez zaizuen gauza bera gertatzen! Ez nuen Aitziberren lanik ezagutzen, ea aurreko lanak irakurtzeko paradarik dudan.

Rafa L.

Aitziber Etxeberria

Hermitage museoa

La Danse - Henri Matisse

Josefek salbatutako koadroa

Liburuaren hasiera irakurtzeko:

http://www.erein.eus/media/primeros_capitulos/primer_capitulo1199.pdf

EZ LEMAIO

EZ LEMAIO

J.K. Igerabide

(edicionesbeta.com, 2016)

XV. mendearen hasieran gaude, Deba Garaia bailaran. Oinaztar eta ganboarren arteko borrokak etengabeak dira. Oinaztarrak fuerte dira Aramaion, Martina Butroe eta gero bere semea Joanikote buru dutelarik. Ganboarrek Oñatiko jauna –Eneko Gebara–  dute buru. Bando bietakoak egunero ari dira  sestran eta txikizioak elkarri eragiten.

Bi herri horien artean Arrasate dago, joera bietako biztanleak bizi dira bertan. Soluziobide bitxia hartu dute: bi alkate dituzte arrasatearrek, bat oinaztarra  –Juan Ortiz Guraiako–, bestea ganboarra –Pedro Bañez erremintaria–, nekez, baina nola-hala bi gizataldeen arteko oreka baketsua mantentzea lortzen dutenak. Gero Garxot Bañezek hartuko du bere osabaren lekua.

Garxot errementari fina da (eta borrokalari baldarra, baina eraginkorra).  Ingalaterrara ere joango da ere bere ofizioa erakustera. Han Sir Gwain –Mahai Borobileko zaldunetatik bizirik geratzen den bakarra– ezagutuko du eta betiko lagun bilakatuko dira.

Deba Garaian, bi leinuen arteko pakea oinordeko gazteen ezkontza-tratuen bidez lortu nahi izan dute, baina ahalegina hutsean geratuko da. Arrasate herrian lortutako ongizate eta aberastasunak inguruko jauntxoen inbiria eta gorrotoa piztuko dituzte eta, ondorioz, herribilduaren suntsiketa, erreketa  eta sarraskia ekarriko 1448. urtean.

Kapitulu motzetan ematen da historia. Pertsonaiak oso azaletik marraztuak daude. Istorioa gehiegi galtzen da maitasun kontuetan eta eguneko gertakizun xehetan. Kontakizun historikoa izan nahi du testuak, baina ez du leinuen arteko gatazka zertan zen argi agertzen. Aukeran, eliza-urrin handiegia dario testuari: santuak, abadeak, mojak…

Oso aldatuta ikusi dugu Helena eta arrastiria oparitu zigun idazlea.

Irakurri ea zer iruditzen zaizuen. Niri kosta egin zait bukatzea.

Rafa L.

Juan Kruz Igerabide

Oñatiko Gebaratarren dorretxea