2007-06-08

JOANAK JOAN







JOANAK JOAN
Yon Etxaide
(1955)

Piarres Topet “Etxahun”en bizitza ematen zaigu aditzera nobela biografiko honetan. Artzain zintzo eta on den Piarres, oso ondo ez dakigula zergatik ote, bere ingurukoen eta bere etxekoen herra gaiztoen helburu bilakatzen zaigu. Azkenerako, bere barneko gaiztoa erakutsiko du Piarresek ere: emaztea jipoitzean, horditzean eta, tamalez, bere lagun mina erahiltzean.
Zoritxarreko azken pasadizo honek protagonistaren bizitza irauli eta mixeriarako bidean jarriko du; preso, pobre, erromes, deslai eta koblakari ibiliko delarik munduan.

Etxaidek, liburuaren protagonista ohoratzearren agian, ez digu egia osoa kontatu; izan ere, gehienetan pertsona zintzo eta on gisa erakusten baitigu zuberotarra. Narratzailea orojakilea da. Pertsonaiak muturrekoak beti: edo zintzoen edo gaiztoenekoak –pastoralaren gisan-, ez oso sinesgarriak beraz.
Kontaketa era kronologikoan ematen da eta erritmo aldakorraz. Hasieran kontakizunak nahikoa “martxita” edukita ere, aurrera egin ahala, indarra eta interesa galtzen ditu eta bukaerarako astuna egiten da zinez.
Idazleak etengabe tartekatuko ditu “moralina” zatiak.

Laburtuz, gerra aurreko nobelen antzera egindakoa da hau eta haien akats eta bertute guztiekin ere egindakoa.






Rafa L.




2007-06-04

ZIGARROTXOA AHOZ AHO


ZIGARROTXOA AHOZ AHO
Antton Kazabon
(Desclee, 2005)



Ezer asko konturatu gabe, ia jolasean; Mizel, zigarrotxotik hasita, drogen mundura lerratuko da. Horrek arazoak ekarriko dizkio eskolan, lagunekin, herrian. Eskerrak laguntza izango duen egoerari buelta ematen hasteko ahaleginetan; aldean izango baititu beti ama eta, bereziki, Alaitz. Alaitz bere betiko laguna ez du etsiko mutila zulotik ateratzeko lanean.

Oso egunekoa da liburua, elkarrizketa bizi eta errealez beteta. Erabat sinesgarriak dira historiako pertsonaiak, horrelakoak ezagutzen ditugu: batzuk ia gure eskolakoak direla esan genezake, gure herriko atso berriketeroak hor daude ere, guraso arduratuak... Oso ondo marrazten da herri txikiko giro itogarri eta kuxkuxeroa.
Elkarrizketan oinarritutako kontakizuna erritmo bizikoa suertatzen zaigu, nahiz eta zenbaitetan errepikapen kutsua hartu.

Oso liburu gomendagarria: erraza, gertukoa, itxaropentsua ere. Irakurri, ez zaizu damutuko.

Rafa L.


e-liburutegian eskuragarri

2007-06-03

BAHITUA


Bahitua
Robert Louis Stevenson
(Igela)



Hona Igela argitaletxeko webgunean topa dezakezuen informazioa:

Ballantraeko Premua, Bahitua, Altxor uhartea... liburu gutxi izango dira literaturaren esparru zabalean hainbeste irakurleren arreta merezi izan dutenak: herri, hizkuntza, kultura eta adin guztietako irakurleak liluratu izan ditu Robert Louis Stevensonek bere idazlanen xarma paregabeaz. Stevensonengan idazlea eta obra maite ditugu, ameslaria eta ametsa, ipuin kontalaria -'Tusitala'- eta ipuina, eta biek irauten dute pareko indarrez. Eta Bahituak bi alde horiek uztartzeko aukera ezin hobea ematen digu bere obra esanguratsuenetako bat ezagutzeaz gain berak hain biziki maite zituen Eskoziako bazterretan barrena eramango gaituelako ohizkoa zuen estilo fin, zehatz eta arinaz bere 'alter-ego'tzat har genezakeen David Balfourren abentura zoragarriak direla medio.

2007-06-02

HIL ALA BIZI


HIL ALA BIZI
R.L. Stine
(Elkar, 2007)

Joana Estatu Batuetan bizi den neska pija bat da. Nahi duen guztia errazki lortzen ohituta dago. Mutilekin ere horrela jokatu ohi du: berak nahi bezala maneiatzen ditu, berak nahi izandakoan hartu edo utzi haiekiko harremanak.
Istripu baten ondorioz, Dex –Joanaren mutil-laguna­­- hil egingo da. Joanak ez du aparteko atsekaberik hartuko eta Dex hilen artetik bueltatu egingo da neska aberaskumeari bere zikoizkeria pagarazteko.
Rafa L.